Zawarcie związku małżeńskiego w Danii to nie tylko decyzja o charakterze osobistym, ale również akt prawny o doniosłych skutkach finansowych. Z chwilą powiedzenia sobie „tak”, między małżonkami automatycznie powstaje ustawowa wspólnota majątkowa, znana jako „delingsformue” lub „formuefællesskab”. Zrozumienie jej zasad jest kluczowe dla świadomego zarządzania finansami rodziny, zarówno w trakcie trwania małżeństwa, jak i w przypadku jego ustania.
Wielu Polaków mieszkających w Danii nie zdaje sobie sprawy, jak duński ustrój majątkowy różni się od polskiego i jakie ma to konsekwencje dla ich rozliczeń podatkowych oraz kwestii dziedziczenia. W tym artykule, przygotowanym przez ekspertów portalu podatkiwdanii.dk, wyjaśniamy najważniejsze zasady rządzące wspólnotą majątkową w Danii, abyś mógł podejmować świadome decyzje finansowe.
Wspólnota majątkowa a podatki w trakcie małżeństwa
Wbrew powszechnemu przekonaniu, wspólnota majątkowa w Danii nie oznacza, że małżonkowie rozliczają się wspólnie z podatku dochodowego. Wręcz przeciwnie – podstawową zasadą duńskiego systemu podatkowego jest indywidualne opodatkowanie. Każdy z małżonków jest oddzielnym podatnikiem, składa własne zeznanie podatkowe (Årsopgørelse) i odpowiada za własne zobowiązania wobec SKAT. Wasze dochody nie są sumowane. Istnieje jednak pewien istotny wyjątek, który stanowi korzyść dla małżeństw:
-
Przenoszenie ulgi osobistej: Każdy podatnik w Danii ma prawo do kwoty wolnej od podatku, tzw. ulgi osobistej (personfradrag)[10]. Jeśli jeden z małżonków zarabia bardzo mało lub wcale i nie wykorzystuje w pełni swojej ulgi, jej niewykorzystana część jest automatycznie przenoszona na drugiego małżonka. Dzięki temu lepiej zarabiający partner płaci niższy podatek. To ważny przywilej, który warto mieć na uwadze przy planowaniu finansów domowych. Zrozumienie tych mechanizmów może być kluczowe, a w razie wątpliwości warto skonsultować się z biurem takim jak AJ Økonomi Og Regnskab.
Wpływ na dziedziczenie i podatek od spadków (boafgift)
Zasady wspólnoty majątkowej nabierają szczególnego znaczenia w tragicznym momencie śmierci jednego z małżonków. W takiej sytuacji majątek wspólny jest dzielony na dwie równe części. Połowa przypada żyjącemu małżonkowi, a druga połowa stanowi masę spadkową po zmarłym, która podlega dziedziczeniu. Co najważniejsze z perspektywy podatkowej:
-
Zwolnienie z podatku dla małżonka: Żyjący małżonek jest całkowicie zwolniony z podatku od spadku (boafgift) od części majątku, którą dziedziczy po zmarłym partnerze. To ogromna ulga w porównaniu do innych spadkobierców (np. dzieci), którzy muszą zapłacić podatek.
-
Dziedziczenie emerytury ATP: Warto również wiedzieć, że po zmarłym małżonku, który opłacał składki na pracowniczą emeryturę ATP, można otrzymać jednorazową wypłatę (engangsbeløb)[11].
Jak widać, wspólnota majątkowa ma realny wpływ na bezpieczeństwo finansowe owdowiałego partnera. Eksperci z podatkiwdanii.dk zawsze podkreślają, aby znać te zasady.
Intercyza (Ægtepagt med særeje) jako alternatywa
Duńskie prawo pozwala małżonkom na modyfikację ustawowej wspólnoty majątkowej poprzez zawarcie intercyzy (ægtepagt). Najpopularniejszą formą jest ustanowienie rozdzielności majątkowej (særeje), która powoduje, że majątek każdego z małżonków pozostaje jego własnością osobistą i nie wchodzi do majątku wspólnego. To rozwiązanie jest często wybierane przez przedsiębiorców chcących chronić majątek rodziny przed ryzykiem biznesowym lub w przypadku kolejnych małżeństw. Decyzja o zawarciu intercyzy powinna być jednak głęboko przemyślana i skonsultowana z prawnikiem oraz doradcą podatkowym, takim jak AJ Økonomi Og Regnskab.
Zrozumienie zasad rządzących majątkiem w małżeństwie jest niezbędne do ochrony finansów Twojej rodziny. Zarówno ustawowa wspólnota, jak i intercyza mają swoje wady i zalety, a wybór zależy od indywidualnej sytuacji. Jeśli masz pytania dotyczące swojej sytuacji majątkowej i podatkowej, specjaliści z **AJ Økonomi Og Regnskab** służą pomocą.
