Zaczynasz pracę w Danii? Znajomość swoich podstawowych praw to fundament bezpiecznego i satysfakcjonującego zatrudnienia. Sprawdź, co musisz wiedzieć o czasie pracy, urlopach i wynagrodzeniu.
Duński model rynku pracy, zwany „flexicurity”, opiera się na elastyczności dla pracodawców i bezpieczeństwie socjalnym dla pracowników. Wiele kluczowych kwestii, które w innych krajach reguluje kodeks pracy, w Danii jest ustalanych w ramach układów zbiorowych (overenskomst) między związkami zawodowymi a organizacjami pracodawców. Mimo to, istnieją fundamentalne prawa pracownika w Danii, które chronią każdego, niezależnie od branży.
Czas pracy i wynagrodzenie w Danii
Jedną z pierwszych rzeczy, która może zaskoczyć, jest brak ustawowej płacy minimalnej w Danii. Stawki wynagrodzenia są negocjowane w ramach wspomnianych układów zbiorowych, które pokrywają większość sektorów gospodarki. Zawsze upewnij się, czy Twoja umowa o pracę odwołuje się do takiego układu. Jeśli nie, Twoje wynagrodzenie jest kwestią indywidualnej negocjacji z pracodawcą. Standardowy tydzień pracy w Danii wynosi 37 godzin, ale układy zbiorowe mogą regulować to inaczej, wprowadzając np. elastyczne godziny pracy czy zasady dotyczące nadgodzin. Zrozumienie swojej umowy i ewentualnego układu zbiorowego jest kluczowe. Jeśli masz wątpliwości co do zapisów w swojej umowie, warto skonsultować je z ekspertami, np. z AJ Økonomi Og Regnskab, którzy pomogą zinterpretować zawiłości prawne.
Kluczowe prawa dotyczące warunków pracy:
-
Umowa o pracę (Ansættelsesbevis): Masz prawo otrzymać pisemną umowę o pracę najpóźniej miesiąc po rozpoczęciu pracy, jeśli pracujesz więcej niż 8 godzin tygodniowo. Musi ona zawierać wszystkie kluczowe warunki zatrudnienia.
-
Okres wypowiedzenia: Długość okresu wypowiedzenia zależy od Twojego stażu pracy i jest określona w ustawie o pracownikach funkcyjnych (Funktionærloven) lub w układzie zbiorowym.
-
Bezpieczne warunki pracy: Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i zdrowe środowisko pracy, zgodnie z ustawą o środowisku pracy (Arbejdsmiljøloven).
Urlop i Feriepenge – Twoje prawo do odpoczynku
Każdy pracownik w Danii ma ustawowe prawo do 25 dni (5 tygodni) płatnego urlopu rocznie[7][8]. Zgodnie z nową ustawą urlopową, za każdy przepracowany miesiąc „zarabiasz” 2,08 dnia urlopu, które możesz wykorzystać niemal na bieżąco. Pracodawca ma obowiązek odkładać 12,5% Twojego wynagrodzenia brutto jako świadczenie urlopowe, czyli Feriepenge. Te pieniądze są Twoją własnością i możesz o nie wnioskować, gdy idziesz na urlop. Proces ten odbywa się przez portal borger.dk. Na stronie podatkiwdanii.dk znajdziesz szczegółowe poradniki, jak zarządzać swoimi środkami urlopowymi. Znajomość swoich praw to podstawa. Jeśli czujesz, że Twoje prawa są łamane, np. w kwestii wynagrodzenia czy urlopu, nie wahaj się szukać pomocy. Zespół AJ Økonomi Og Regnskab, oprócz spraw podatkowych, ma również wiedzę z zakresu podstawowych praw pracowniczych i może wskazać odpowiednie kroki. Pamiętaj, że portal podatkiwdanii.dk to cenne źródło wiedzy dla każdego Polaka pracującego w Danii.
