Planujesz pracę lub prowadzenie firmy w Danii? Zrozumienie systemu ubezpieczeń jest jednym z kluczowych elementów bezpiecznego startu. W przeciwieństwie do Polski, w Danii liczba obowiązkowych ubezpieczeń jest zaskakująco mała. System opiera się w dużej mierze na publicznej opiece zdrowotnej i dobrowolnych, choć powszechnych, zabezpieczeniach. Co jest absolutnie wymagane, a co warto mieć?
Duński model państwa opiekuńczego zapewnia obywatelom szeroki dostęp do podstawowych usług, takich jak opieka zdrowotna, finansowanych z wysokich podatków. To sprawia, że indywidualne obowiązki ubezpieczeniowe są ograniczone do minimum. Istnieją jednak pewne polisy, których posiadanie jest narzucone przez prawo i dotyczy to zarówno pracowników, jak i przedsiębiorców. Poniżej przedstawiamy przejrzystą checklistę.
Publiczne ubezpieczenie zdrowotne – fundament systemu
To nie jest klasyczne ubezpieczenie, na które płacisz osobną składkę, ale prawo wynikające z legalnego pobytu i pracy w Danii. Każda osoba posiadająca numer CPR i żółtą kartę zdrowia (sundhedskort) jest objęta publicznym systemem opieki zdrowotnej. Zapewnia on bezpłatny dostęp do lekarza pierwszego kontaktu, szpitali i częściowo refundowanych leków. Jest to absolutna podstawa i pierwszy krok po przyjeździe do Danii.
Ubezpieczenia obowiązkowe dla wszystkich
Istnieją polisy, które musisz posiadać niezależnie od statusu zawodowego, jeśli posiadasz określone mienie.
-
Ubezpieczenie OC dla posiadaczy psów (Hundeansvarsforsikring): Jeśli jesteś właścicielem psa, prawo wymaga od Ciebie posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, które pokryje szkody wyrządzone przez Twojego czworonoga.
-
Ubezpieczenie OC dla pojazdów mechanicznych (Ansvarsforsikring): Każdy zarejestrowany w Danii samochód, motocykl czy skuter musi mieć obowiązkowe ubezpieczenie OC, pokrywające szkody wyrządzone innym uczestnikom ruchu.
Obowiązki ubezpieczeniowe pracodawcy i przedsiębiorcy
Tutaj pojawia się najważniejsze obowiązkowe ubezpieczenie w kontekście zawodowym.
-
Ubezpieczenie od wypadków przy pracy (Arbejdsskadeforsikring): Każdy pracodawca w Danii ma prawny obowiązek ubezpieczyć wszystkich swoich pracowników od następstw wypadków, które mogą zdarzyć się w trakcie wykonywania pracy. Polisa ta pokrywa koszty leczenia, rehabilitacji oraz ewentualne odszkodowanie za trwały uszczerbek na zdrowiu.
A co z przedsiębiorcą?
Jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą (Enkeltmandsvirksomhed) i nie zatrudniasz pracowników, nie masz obowiązku posiadania tego ubezpieczenia dla siebie. Jednak **jest to wysoce zalecane**. Jeśli ulegniesz wypadkowi przy pracy, bez tej polisy nie otrzymasz żadnego odszkodowania. Dlatego każdy odpowiedzialny przedsiębiorca powinien dobrowolnie wykupić taką polisę. Doradcy z AJ Økonomi Og Regnskab zawsze podkreślają to ryzyko swoim klientom.
Ubezpieczenia dobrowolne, ale kluczowe
Brak obowiązku nie oznacza, że nie warto się dodatkowo zabezpieczyć. Na duńskim rynku bardzo popularne są:
-
Ubezpieczenie na wypadek bezrobocia (A-kasse): To absolutny „must have” dla niemal każdego pracownika. Opłacanie składek do A-kasse daje prawo do wysokiego zasiłku dla bezrobotnych (dagpenge) w przypadku utraty pracy.
-
Związki zawodowe (Fagforening): Oferują bezpłatną pomoc prawną w sporach z pracodawcą. O tym, jak ważne jest to wsparcie, pisaliśmy wielokrotnie na portalu podatkiwdanii.dk.
-
Prywatne ubezpieczenie na życie i od chorób krytycznych: Często oferowane w ramach pracowniczych programów emerytalnych (firmapension).
Podsumowując, lista obowiązkowych ubezpieczeń w Danii jest krótka, ale kluczowa. Najważniejsze jest ubezpieczenie od wypadków przy pracy, o które musi zadbać pracodawca (lub sam przedsiębiorca). Świadome dołączenie do A-kasse i związku zawodowego to z kolei decyzja, która zapewnia spokój i bezpieczeństwo finansowe na dynamicznym duńskim rynku pracy. Pełne zrozumienie tych mechanizmów to podstawa, a w razie pytań warto skonsultować się ze specjalistami takimi jak AJ Økonomi Og Regnskab.
