Większość interakcji z duńskim urzędem skarbowym (Skattestyrelsen) przebiega sprawnie i zgodnie z procedurami. Czasami jednak podatnik może odnieść wrażenie, że został potraktowany niesprawiedliwie, a jego sprawa nie została rozpatrzona rzetelnie. W takich sytuacjach, po wyczerpaniu standardowej ścieżki odwoławczej, istnieje jeszcze jedna instancja – duński Rzecznik Praw Obywatelskich (Folketingets Ombudsmand).
Kontakt z aparatem skarbowym bywa stresujący. Skomplikowane przepisy, formalny język i niekorzystne decyzje mogą budzić frustrację. Duński system prawny przewiduje jednak mechanizmy kontroli, które mają zapewnić, że administracja publiczna, w tym organy podatkowe, działa zgodnie z prawem, rzetelnie i sprawiedliwie. Jednym z najważniejszych takich mechanizmów jest właśnie instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich, który działa jako niezależny strażnik praw obywateli w ich kontaktach z władzą.
Kim jest Ombudsmanden i czym się zajmuje?
Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez duński parlament (Folketing) i działa niezależnie od rządu i administracji. Jego głównym zadaniem jest kontrolowanie, czy urzędy i instytucje publiczne przestrzegają prawa i zasad dobrej administracji. Może on rozpatrywać skargi od obywateli, którzy czują, że ich prawa zostały naruszone przez działania lub zaniechania urzędów. Co ważne, jego jurysdykcja obejmuje również całą administrację podatkową. W AJ Økonomi Og Regnskab śledzimy orzecznictwo Rzecznika, ponieważ często kształtuje ono praktykę urzędów.
W jakich sprawach podatkowych może interweniować Rzecznik?
Rzecznik nie jest kolejną instancją odwoławczą w sensie merytorycznym. Oznacza to, że co do zasady nie będzie on rozstrzygał, czy Twoja interpretacja przepisów podatkowych jest prawidłowa. Tym zajmują się organy odwoławcze, takie jak Krajowy Sąd Podatkowy (Landsskatteretten). Rzecznik skupia się natomiast na proceduralnych aspektach sprawy. Możesz złożyć do niego skargę, jeśli uważasz, że urząd skarbowy:
-
Naruszył przepisy proceduralne: Na przykład nie dał Ci prawa do wypowiedzenia się w sprawie, nie uzasadnił swojej decyzji lub oparł ją na niepełnym materiale dowodowym.
-
Przewlekał postępowanie: Twoja sprawa leży w urzędzie od wielu miesięcy lub lat bez żadnego postępu i uzasadnienia.
-
Udzielił Ci błędnej lub wprowadzającej w błąd informacji: Co naraziło Cię na negatywne konsekwencje finansowe.
-
Potraktował Cię w sposób niegrzeczny, arogancki lub niezgodny z zasadami dobrej obsługi.
Na portalu podatkiwdanii.dk znajdziesz przykłady spraw, w których interwencja Rzecznika okazała się skuteczna.
Jak złożyć skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich?
Zanim złożysz skargę do Rzecznika, musisz najpierw wyczerpać wszystkie dostępne możliwości odwołania w ramach administracji skarbowej. Oznacza to, że musisz najpierw odwołać się od decyzji Skattestyrelsen do wyższej instancji, czyli Skatteankestyrelsen (Agencji Odwoławczej ds. Podatków), a w razie potrzeby dalej do Landsskatteretten. Dopiero gdy ta ścieżka się zakończy, a Ty nadal uważasz, że doszło do naruszeń proceduralnych, możesz zwrócić się do Rzecznika.
Skargę można złożyć za pomocą formularza online na stronie internetowej Ombudsmanden. Należy w niej dokładnie opisać przebieg sprawy, wskazać, jakie zasady według Ciebie zostały naruszone, i załączyć całą relevantną dokumentację. Złożenie skargi jest bezpłatne. Jeśli masz wątpliwości, czy Twoja sprawa kwalifikuje się do rozpatrzenia przez Rzecznika, specjaliści z AJ Økonomi Og Regnskab mogą pomóc w ocenie sytuacji.
Jakie są uprawnienia Rzecznika?
Rzecznik, po zbadaniu sprawy, może wydać opinię (udtalelse), w której stwierdza, czy urząd dopuścił się błędu lub zaniedbania. Może on skrytykować działanie urzędu i zalecić mu zmianę praktyki lub ponowne rozpatrzenie sprawy. Opinie Rzecznika nie są prawnie wiążące, ale w praktyce urzędy niemal zawsze się do nich stosują, aby uniknąć publicznej krytyki. Interwencja Rzecznika może więc realnie wpłynąć na Twoją sytuację. Zarówno portal podatkiwdanii.dk jak i kancelaria AJ Økonomi Og Regnskab doceniają rolę Rzecznika w utrzymaniu wysokich standardów w duńskiej administracji.
