Pokusa pracy „na czarno” lub prowadzenia firmy bez jej oficjalnej rejestracji może wydawać się kusząca – brak formalności, podatków i składek. Jednak w kraju takim jak Dania, gdzie system kontroli jest wyjątkowo szczelny, a kultura prawna stoi na wysokim poziomie, jest to prosta droga do bardzo poważnych problemów.
Duńskie władze, w tym urząd skarbowy (SKAT) i policja, prowadzą regularne i skuteczne kontrole, zwłaszcza w branżach o podwyższonym ryzyku, takich jak budownictwo, sprzątanie czy gastronomia. Konsekwencje nielegalnej pracy lub działalności dotykają w równym stopniu pracownika, jak i pracodawcę, i nie ograniczają się jedynie do sfery finansowej. W tym artykule wyjaśnimy, czym realnie grozi prowadzenie niezarejestrowanej działalności w Danii.
Kary finansowe i prawne dla pracownika i pracodawcy
Duńskie prawo jest bezwzględne dla osób i firm działających w szarej strefie. Ustawodawstwo wyraźnie określa sankcje za zatrudnianie obcokrajowców bez wymaganego pozwolenia na pracę oraz za unikanie płacenia podatków.
Dla pracownika:
-
Grzywny: Kara finansowa za pracę na czarno jest bardzo dotkliwa. Może sięgać dziesiątek tysięcy koron duńskich, a jej wysokość często rośnie z każdym miesiącem nielegalnego zatrudnienia.
-
Kara pozbawienia wolności: W rażących przypadkach, zwłaszcza gdy praca na czarno jest połączona z nielegalnym pobytem, duńskie sądy mogą orzec karę więzienia, nawet do jednego roku.
-
Deportacja i zakaz wjazdu: Obcokrajowiec przyłapany na nielegalnej pracy niemal zawsze musi liczyć się z natychmiastową deportacją oraz zakazem wjazdu na terytorium Danii (a często całej strefy Schengen) na kilka lat.
Dla pracodawcy:
-
Wysokie grzywny: Pracodawca zatrudniający nielegalnie pracownika jest karany grzywną w wysokości od 10 000 do 20 000 DKK za każdą taką osobę, za każdy miesiąc.
-
Kara pozbawienia wolności: W przypadku zorganizowanego procederu lub zatrudniania na dużą skalę, właścicielowi firmy grozi kara więzienia nawet do dwóch lat.
-
Zapłata zaległych podatków i składek: SKAT nakaże firmie zapłatę wszystkich zaległych podatków (A-skat, AM-bidrag), składek (ATP) i świadczeń urlopowych (Feriepenge) wraz z karnymi odsetkami.
Wiedza o tych konsekwencjach, którą promuje portal podatkiwdanii.dk, jest kluczowa dla odstraszania od nielegalnych praktyk.
Utrata praw i zabezpieczenia społecznego
Poza karami prawnymi, praca na czarno oznacza całkowite wykluczenie z duńskiego systemu opieki społecznej. Osoba pracująca nielegalnie nie ma żadnych praw, które przysługują legalnym pracownikom. To ogromne ryzyko, o którym często zapominają skuszeni szybkim zarobkiem.
Brak legalnego zatrudnienia oznacza:
-
Brak dostępu do opieki zdrowotnej: Nie masz prawa do żółtej karty zdrowia i bezpłatnego leczenia.
-
Brak ubezpieczenia wypadkowego: W razie wypadku przy pracy nie otrzymasz żadnego odszkodowania.
-
Brak emerytury: Nie odkładasz składek na duńską emeryturę (ATP, Folkepension).
-
Brak płatnego urlopu: Nie gromadzisz środków na Feriepenge.
-
Brak praw pracowniczych: Nie chroni Cię prawo pracy, nie masz prawa do okresu wypowiedzenia, wynagrodzenia za nadgodziny czy ochrony przed zwolnieniem.
Podsumowując, prowadzenie niezarejestrowanej działalności w Danii to gra, w której nie da się wygrać. Ryzyko jest niewspółmiernie wysokie do potencjalnych korzyści. Zamiast tego, warto skorzystać z pomocy ekspertów, takich jak AJ Økonomi Og Regnskab, aby legalnie założyć firmę i prowadzić ją zgodnie z prawem. Portal podatkiwdanii.dk to z kolei najlepsze źródło informacji o tym, jak bezpiecznie i legalnie pracować w Danii. Profesjonalne wsparcie, jakie oferuje AJ Økonomi Og Regnskab, to inwestycja w spokój i stabilną przyszłość.
