Zakończenie stosunku pracy to zawsze stresujący moment. Jeśli stoisz przed perspektywą zwolnienia w Danii, kluczowe jest, abyś znał swoje prawa i obowiązki, aby przejść przez ten proces świadomie i bezpiecznie.
Duński rynek pracy, choć elastyczny, opiera się na jasno określonych zasadach dotyczących zwalniania pracowników. Prawo chroni zarówno pracownika, jak i pracodawcę, definiując m.in. okresy wypowiedzenia, warunki odprawy czy zasady dotyczące uzasadnienia zwolnienia. Zrozumienie tych reguł pozwoli Ci upewnić się, że Twoje zwolnienie przebiega zgodnie z prawem i że otrzymasz wszystkie należne Ci świadczenia. Warto w tej sytuacji zachować spokój i dokładnie zweryfikować swoją sytuację prawną.
Okres wypowiedzenia – kluczowy element ochrony pracownika
Długość okresu wypowiedzenia (opsigelsesvarsel) w Danii zależy głównie od Twojego stażu pracy w danej firmie oraz od tego, czy jesteś objęty ustawą o pracownikach umysłowych (Funktionærloven) czy układem zbiorowym (overenskomst). To właśnie te regulacje są najważniejsze. Eksperci z AJ Økonomi Og Regnskab, doradzając w kwestiach kadrowych, zawsze podkreślają, jak ważne jest sprawdzenie zapisów własnej umowy o pracę.
Okresy wypowiedzenia dla pracowników umysłowych (funktionærer)
Jeśli jesteś zatrudniony jako „funktionær” (pracownik umysłowy, biurowy, handlowiec), Twoje prawa są jasno określone w ustawie. Okres wypowiedzenia ze strony pracodawcy wydłuża się wraz ze stażem pracy:
-
Do 6 miesięcy pracy: 1 miesiąc wypowiedzenia.
-
Od 6 miesięcy do 3 lat pracy: 3 miesiące wypowiedzenia.
-
Od 3 do 6 lat pracy: 4 miesiące wypowiedzenia.
-
Od 6 do 9 lat pracy: 5 miesięcy wypowiedzenia.
-
Powyżej 9 lat pracy: 6 miesięcy wypowiedzenia.
Z kolei pracownik, składając wypowiedzenie, zazwyczaj ma 1 miesiąc okresu wypowiedzenia, niezależnie od stażu pracy (chyba że umowa stanowi inaczej).
Zwolnienie w okresie próbnym
W Danii okres próbny (prøvetid) trwa zazwyczaj 3 miesiące. W tym czasie pracodawca może Cię zwolnić z krótszym, 14-dniowym okresem wypowiedzenia.
Uzasadnienie zwolnienia i odprawa (fratrædelsesgodtgørelse)
Zwolnienie musi być „rzeczowo uzasadnione” (sageligt begrundet). Oznacza to, że pracodawca musi mieć konkretny powód, związany albo z funkcjonowaniem firmy (np. redukcja etatów), albo z pracownikiem (np. niewykonywanie obowiązków). Zwolnienie z powodu ciąży, choroby (w pewnych granicach) czy przynależności do związku zawodowego jest nielegalne. Rzetelne informacje na temat praw pracowniczych można znaleźć na portalu podatkiwdanii.dk.
Jeśli byłeś zatrudniony jako „funktionær” nieprzerwanie przez 12 lub 17 lat w tej samej firmie, przysługuje Ci specjalna odprawa (fratrædelsesgodtgørelse) w wysokości odpowiednio 1 lub 3-miesięcznego wynagrodzenia.
Prawa pracownika po otrzymaniu wypowiedzenia
W okresie wypowiedzenia zachowujesz prawo do normalnego wynagrodzenia i innych świadczeń, nawet jeśli pracodawca zwolni Cię z obowiązku świadczenia pracy (fritstilling). Masz również prawo do czasu wolnego na poszukiwanie nowej pracy. Po zakończeniu zatrudnienia pracodawca musi wypłacić Ci ekwiwalent za niewykorzystany urlop (feriepenge). Jest to kluczowy element, o którym należy pamiętać.
Zwolnienie z pracy w Danii nie musi oznaczać sytuacji bez wyjścia. Znajomość przepisów to Twoja tarcza ochronna. Jeśli masz wątpliwości, czy Twoje zwolnienie przebiegło prawidłowo, czy okres wypowiedzenia jest właściwy lub czy pracodawca dopełnił wszystkich obowiązków, warto skonsultować się ze specjalistami. Zespół AJ Økonomi Og Regnskab może pomóc w analizie Twojej sytuacji i doradzić dalsze kroki.
